آیزوریسایکل سنگین (Heavy Iso-Recycle) به فرآیندی در صنعت پالایش نفت و پتروشیمی اشاره دارد که در آن هیدروکربن‌های سنگین (مانند برش‌های دیزل، گازوئیل یا آروماتیک‌های سنگین) بازیافت و به چرخه تولید بازگردانده می‌شوند. این فرآیند معمولاً در واحدهای ایزومریزاسیون (Isomerization) یا هیدروکراکینگ (Hydrocracking) انجام می‌شود و هدف آن بهینه‌سازی استفاده از مواد سنگین، افزایش ارزش افزوده و کاهش ضایعات است. در این روش، ترکیبات سنگین با اتم‌های کربن بیشتر (C10-C20 و بالاتر) که معمولاً از تقطیر در خلأ یا فرآیندهای کاتالیزوری به دست می‌آیند، جداسازی، ایزومریزه و بازیافت می‌شوند تا به محصولات باکیفیت‌تر مانند سوخت‌های دیزلی با عدد ستان بالاتر یا مواد اولیه پتروشیمی تبدیل شوند.

• فرآیند: در آیزوریسایکل سنگین، هیدروکربن‌های سنگین با استفاده از کاتالیزورهایی مانند پلاتین یا زئولیت تحت فشار و دمای کنترل‌شده ایزومریزه می‌شوند. مواد بازیافت‌شده می‌توانند شامل آروماتیک‌های سنگین (مانند نفتالن) یا پارافین‌های سنگین باشند که پس از تصفیه، دوباره به واحدهای تولید بازمی‌گردند.
• مزایا: این فرآیند به کاهش وابستگی به منابع خام، بهبود کارایی انرژی و کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک می‌کند، به‌ویژه با کنترل دودکش‌ها و انتشارات گازهای گلخانه‌ای.
• کاربردها: تولید سوخت دیزل باکیفیت، خوراک واحدهای پتروشیمی، و بازیافت حلال‌های سنگین مانند آروماتیک‌های سنگین مخلوط.

در ایران، پالایشگاه‌هایی مانند بندرعباس و اصفهان که مجهز به واحدهای هیدروکراکینگ و ایزومریزاسیون هستند، از این فناوری استفاده می‌کنند. شرکت Resource با بهره‌گیری از این فرآیند، مواد بازیافت‌شده را در بازارهای داخلی (بورس انرژی) و بین‌المللی، به‌ویژه در آسیا و خاورمیانه، عرضه می‌کند و به توسعه پایدار صنعت کمک می‌کند. با توجه به تاریخ امروز (12:12 PM CEST، دوشنبه 13 مه 2025)، این فناوری همچنان یکی از روندهای روبه‌رشد در صنعت پالایش است.